Trump’ın Ekonomi Politikalarının Ticaret, Enerji ve Tarım Üzerindeki Etkileri

Donald Trump’ın Çin’e karşı daha ılımlı bir tutum sergilemesi ve müzakereye açık olduğunu ifade etmesi, uluslararası ticaretteki belirsizlikleri bir miktar azalttı.

Dünya Ekonomik Forumu (WEF) video konferansında, Trump, jeopolitik risklerin ortadan kaldırılması gerektiğini öne sürerken, aynı zamanda petrol fiyatlarının ve faiz oranlarının düşürülmesi gerektiğine dair açıklamalarda bulundu. Bu açıklamalar, varlık fiyatlarını etkiledi.

Ancak, Trump’ın Çin dışındaki ticaret ortaklarına, özellikle Kanada, Meksika ve Avrupa Birliği’ne karşı sert bir tutum sergilemesi endişelere neden oldu. Tarife uygulamaları, küresel ticaret savaşlarını başlatabilir ve ABD’de enflasyonist baskılara yol açabilir. Çin Başbakan Yardımcısı Ding Xuexiang’ın yaptığı açıklamalarda, korumacılığın işe yaramayacağını ve “bir ticaret savaşında kazanan olmadığını” belirtti.

Ding, Çin’in ticaret fazlası peşinde olmadığını vurgulayarak, ülkenin dengeyi sağlamak için yüksek kaliteli ürün ve hizmetleri ithal etmeye hazır olduğunu belirtti.

Altın fiyatları, Trump’ın faiz indirimleri ve gümrük belirsizlikleri nedeniyle geçen hafta doların zayıflamasıyla arttı. Altın, dördüncü haftada art arda yükselerek, 2024 Ekim ayındaki rekor seviyelere yaklaştı. Analistler, Trump’ın otomotiv sektörü için “kurtarma” açıklamalarının, paladyum fiyatlarının yükselmesine katkıda bulunduğunu belirtti. Bu gelişmelerle birlikte, altın, paladyum, platin ve gümüş fiyatları sırasıyla %2,6, %3,7, %0,7 ve %1,1 oranında arttı.

Trump’ın uyguladığı tarifeler, baz metaller üzerinde de etkili oldu. Quebec eyaletindeki Kanadalı alüminyum üretimi dünya sıralamasında dördüncü sırada yer alıyor. Analistler, tarifelerin alüminyum piyasasında olumsuz etkiler yaratabileceğine işaret ediyor. Kanada Alüminyum Birliği Başkanı Jean Simard, bu durumun büyük müşteriler üzerinde olumsuz bir etki yarattığını belirtti.

Endonezya’nın nikel madenciliği derneği APNI, ülkenin 2025 yılı için 298,5 milyon metrik ton nikel madenciliği kotalarını onayladı. Öte yandan, küresel çapta faaliyet gösteren büyük bir madencilik şirketi olan Rio Tinto, Trump’ın Arizona’daki bakır madeni projesine onay vereceği beklentisini taşıdığını açıkladı. Financial Times’a göre, Rio Tinto CEO’su Jakob Stausholm, projenin ilerletilmesi için iyi bir fırsatın sunulduğunu ifade etti.

Petrol Fiyatlarındaki Düşüş ve Enerji Politikaları

Petrol fiyatları, Trump’ın ikinci başkanlık döneminde enerjiye yönelik “ulusal acil durum” ilanını duyurmasının ardından düşüşle haftayı tamamladı. Beyaz Saray tarafından yayımlanan kararnameye göre, ABD’nin enerji üretimindeki yetersizlikler ekonomik ve ulusal güvenlik açısından “olağanüstü bir tehdit” olarak tanımlandı ve fosil yakıt üretiminin artırılacağı açıklandı.

Trump, Alaska’nın doğal kaynaklarının değerlendirilmesine yönelik bir kararname imzalarken, Biden döneminde uygulanan petrol ve doğal gaz sondaj yasaklarını da kaldırdı. Analistler, Trump’ın Meksika ve Kanada’dan gelen ürünlere %25, Çin’den gelen ürünlere ise ek %10 gümrük vergisi getireceği uyarısının petrol fiyatlarında yukarı yönlü baskı yaratabileceğini belirtti.

Amerikan Petrol Enstitüsü (API), ABD’nin ticari ham petrol stoklarının geçen hafta 1 milyon varil arttığını tahmin etti. Piyasa beklentisi, stokların 2 milyon 600 bin varil azalacağı yönündeydi. Ancak beklenmedik stok artışının, petrol fiyatları üzerinde baskı oluşturabileceği ifade ediliyor. EIA’nın haftalık petrol raporuna göre, ABD’nin günlük ham petrol üretimi de 4 bin varil azalarak 13 milyon 477 bin varil seviyesinde gerçekleşti.

Trump, Suudi Arabistan ve OPEC’ten petrol fiyatlarını düşürmelerini talep edeceğini ve Riyad’dan ABD’ye yatırımları artırmasını isteyeceğini bildirdi. Ayrıca, Çinli enerji şirketi China National Petroleum Corp (CNPC) tarafından yayımlanan raporda, Çin’in ham petrol ithalatının bu yıl yalnızca %1 artacağı öngörüldü.

Tarım Sektöründe Yaşanan Gelişmeler

Trump’ın Tarım Bakanlığı için aday gösterdiği Brooke Rollins, çiftçilere doğrudan ödeme yapılmasının planlandığını belirtti. Ayrıca, Endonezya, doğal kaynak ihracatçılarına gelirlerini bir yıllığına yurt içinde tutma zorunluluğu getiren yeni bir düzenleme hazırladı.

Çin’in beş Brezilyalı firmadan gelen soya fasulyesi sevkiyatlarını, bitki sağlığı gerekliliklerini karşılamadığı gerekçesiyle durdurması dikkat çekiciydi. Ayrıca, Hindistan, tarım harcamalarını gelecek ayki bütçesinde %15 artırmayı planlayarak kırsal gelirleri artırmayı hedefliyor. Bu artış, son 6 yılın en yüksek oranı olarak değerlendiriliyor.

Chicago Ticaret Borsası’nda, geçen hafta buğday, mısır ve soya fasulyesi fiyatları sırasıyla %1, %0,5 ve %2 oranında artış gösterirken, pirinçte %0,88 düşüş yaşandı. Hindistan’ın şeker ihracatını 1 milyon ton ile sınırlama kararı, şeker fiyatlarını üç yılın en düşük seviyelerinden geri yükseltmeyi başardı. Gana, kakao piyasasında düşük üretim nedeniyle teslimatları erteledi.

Sonuç olarak, ABD’deki emtia borsasında pamuk fiyatları %0,2 azalırken, şeker %4,5 ve kahve %5,6 oranında arttı. Kakaonun ton fiyatı da %5,7 artış kaydetti.